سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن در گفت‌و‌گو با «ایران»:
نهضت ملی از طرح‌های گذشته دولتی بخش مسکن جلوتر است
نهضت ملی مسکن در سال دوم اجرا قرار دارد. این برنامه ساخت 4 میلیون مسکن را در دستور کار دارد. تاکنون یک میلیون و 300 هزار متقاضی مسکن این طرح تأیید نهایی شده‌اند. ارسلان مالکی، سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن با تأکید بر اینکه نهضت ملی مسکن از نظر بحث‌های اجرایی و فنی از طرح‌های دیگر انبوه‌سازی مسکن در دولت‌های قبل، نه تنها عقب نیست بلکه بسیار جلوتر است گفت: اینکه بگوییم از 4 میلیون واحد چه تعداد ساخته‌شده اشتباه است و برای ارزیابی باید کل برنامه بررسی شود.
تأمین زمین پیش نیاز ساخت 4 میلیون واحد نهضت ملی مسکن است. برای این تعداد واحد چه میزان زمین فراهم شده است؟
تأکید می‌کنم که قرار نیست تمام 4 میلیون مسکن در اراضی دولتی اجرا شود. بخشی از ساخت مسکن در بافت فرسوده و بخشی هم در اراضی خصوصی به عنوان واحدهای خود مالک اجرا می‌شود، برای واحدهایی که در اراضی غیر دولتی ساخته می‌شود، دولت تسهیلات می‌دهد و تسهیل‌گری می‌کند مانند مسکن مهر که کمتر از نیمی از واحدها در اراضی دولتی ساخته شد.
برای نهضت ملی مسکن تاکنون 4 هزار و 694 هکتار زمین از سایر دستگاه‌های دولتی دریافت و سند شده و 3 هزار هکتار هم شناسایی شده است و مراحل اخذ سند را طی می‌کند. زمین‌هایی که از اراضی وزارت راه و شهرسازی برای نهضت ملی مسکن اختصاص داده شده بالغ بر 28 هزار هکتار است.
برآوردی از میزان زمین‌های مازاد برای ساخت مسکن دارید؟
طرح نهضت ملی متقاضی محور است، تا کنون یک میلیون و 300 هزار نفر متقاضی طرح تأیید نهایی شده‌اند. زمین نهضت ملی مسکن برای دو سال اول برنامه و حتی بیشتر از برنامه تأمین شده و به متقاضیان واگذار شده است. اما اینطور نیست که زمین در تمام شهرها بدون مشکل تأمین شده باشد در برخی شهرها زمین مازاد داریم که از تعداد متقاضیان بیشتر است اما در برخی شهرها و در مناطق شمالی و کوهستانی مانند مازندران، یاسوج، کردستان، اردبیل یا همدان کسری زمین داریم و نتوانستیم زمین را برای تمام متقاضیان تأمین کنیم. در این شهرها راهکارهایی مانند خرید زمین از مردم و توافق با مالکان خصوصی برای ساخت مسکن نهضت ملی در نظر است. در شهر تهران، سیاست توسعه درونی شهر است و بخصوص در ساخت مسکن از زمین‌های خالی و بافت‌های فرسوده استفاده می‌شود. توسعه محدوده شهر تهران در سیاست دولت نیست.
قانون تکلیف کرده تا دستگاه‌ها زمین مازاد را برای ساخت مسکن ارائه کنند و اولویت واگذاری زمین با طرح نهضت ملی مسکن است. در حال حاضر مقاومت اولیه دستگاه‌ها برای واگذاری زمین کاهش یافته و دستگاه‌ها همکاری بیشتری دارند.
اولویت دولت ساخت مسکن یک طبقه و ویلایی است. با توجه به اینکه مشکلاتی که ابتدای اجرای برنامه در تأمین زمین بود، رفع شده است، تراکم تعداد واحدها در هکتار کاهش می‌یابد؟
در مناطقی که کسری زمین نداریم در هر هکتار 20 واحد و در مناطقی که کمبود زمین داریم در هر هکتار 60 واحد به طور متوسط ساخته می‌شود. در هر منطقه‌ای که زمین به اندازه کافی داشته باشیم اصراری برای افزایش تراکم واحد در هکتار نداریم که همان 20 واحد در هکتار می‌شود و ساخت مسکن یک طبقه در اولویت است. اما در مناطقی به‌ناچار باید تراکم واحد در هکتار را افزایش دهیم تا تمام متقاضیان امکان خانه دار شدن داشته باشند. متقاضیان همچنان در حال پالایش هستند و تعداد آنها بیشتر می‌شود.
با توجه به اینکه بیش از یک سال از اجرای نهضت ملی مسکن گذشته اما ساخت واحدها بر اساس برنامه پیش نمی‌رود. ارزیابی شما چیست؟
اینکه بگوییم از 4 میلیون واحد چه تعداد تا کنون ساخته شده است ارزیابی درستی از برنامه نیست. دولت توانسته است برای کل متقاضیان تأیید شده و حتی بیش از آن زمین تأمین کند و تخصیص دهد.
اگر نهضت ملی را با سایر برنامه‌هایی که دولت‌ها در بخش مسکن اجرا کرده‌اند، مقایسه کنیم این برنامه جلوتر است. در مسکن مهر تا سال 88 تازه 4 سال بعد از روی کار آمدن دولت نهم، مقدمات آماده شده بود، دو سال بعد از تشکیل دولت نهم (سال 86) تازه در قانون بودجه برنامه ساخت مسکن مهر گنجانده شد و تا سال 89 درگیر تأمین زمین و مقدمات اجرا بودیم. اما در مقایسه با طرح‌های گذشته، نهضت ملی بسیار جلو است. در مسکن مهر 590 هزار واحد مسکن مهر در اراضی دولتی ساخته شد (اراضی که ما تأمین کردیم). برای نهضت ملی تا کنون برای یک میلیون و 300 هزار نفر زمین تأمین شده یعنی 3 برابر مسکن مهر و 3 برابر تمام مسکن مهر تاکنون متقاضی به پروژه وصل شده است. قانون جهش تولید از همان ابتدای دولت تصویب و اجرا شد در حالی که در خصوص مسکن مهر تقریباً 4 سال طول کشید تا قانون آن تصویب و مقدمات اجرا آماده شود. از نگاه آماری نهضت ملی مسکن نسبت به طرح‌های گذشته دولتی مسکن هم در تعداد و هم در میزان پیشرفت، از نظر فنی و تخصصی عقب نیست.