در فصل پاییز نرخ بیکاری به کمترین مقدار در 17 سال اخیر رسید و شاغلان 757 هزار نفر از پاییز سال 1396 یعنی پیش از دوران برجام بیشتر شدند.
دولت سیزدهم در ۱۸ ماه سپری‌شده از عمرش، با وجود تحریم‌های اقتصادی با راه‌اندازی واحدهای راکد صنعتی، توسعه مشاغل خانگی، حمایت از کارآفرینان، توسعه تعاونی‌ها، ارائه مشوق‌های حمایتی از تولید‌کنندگان، در قالب راهبرد زیست‌بوم ملی اشتغال بار دیگر نهضت اشتغالزایی به کما رفته را احیا کرد. طبق داده‌های مرکز آمار، نرخ بیکاری پاییز 1401 برابر با 8.2 درصد بوده و در کمترین سطح خود در 17 سال اخیر رسیده است. از زمستان 1397 تاکنون نرخ بیکاری در کشور تنزل جدی پیدا کرده و اکنون به کمترین میزان خود از شروع سال 1384 به بعد رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در مقابل سهم اشتغال کشور نیز در پاییز امسال برابر با 37.7 درصد بوده و نسبت به پاییز سال پیش تقریباً 0.4 واحد درصد بیشتر شده است.

رکوردشکنی اشتغال بخش صنعت
براساس داده‌های مرکز آمار کشور از شاخص‌های بازار کار در سه ماهه سوم سال‌جاری، همسو با نرخ بیکاری، سهم فعالان بازار کار از کل جمعیت مورد بررسی نیز با افزایش مواجه شد بطوری‌که نرخ مشارکت اقتصادی به 41 درصد رسید. رشدی که نشان می‌دهد کارجویان رغبت بیشتری برای مشارکت در فضای کسب و کار کشور داشته‌اند. چرا که محیط کسب و کار در این مدت برخلاف برخی ادعاها از رونق برخوردار بوده است.

اشتغال بخش صنعت
محض نمونه، افزایش 122 هزار نفری به تعداد شاغلان بخش صنعت در یک سال اخیر و عبور تعداد شاغلان این بخش برای نخستین بار پس از سال 95 از مرز 8 میلیون نفر است. بالاترین رقمی که در تاریخ بخش صنعت کشور به ثبت رسیده است.
در یک دهه اخیر تعداد شاغلان در بخش صنعت کشور بین ۶.۸ تا ۷.۹ میلیون نفر در نوسان بوده و این نخستین بار است که رکورد بالای 8 میلیون نفر شاغل در بخش صنعت کشور تحقق یافته است. بررسی آمار نیروی کار در فصل پاییز که توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است نشان می‌دهد، در پاییز امسال اشتغال در بخش صنعت کشور با ۲ درصد افزایش نسبت به فصل مشابه سال قبل به ۸ میلیون و ۳۲۹ هزار و 150 رسیده است. در پاییز امسال اشتغال در بخش صنعت با 2 درصد افزایش نسبت به فصل مشابه سال قبل به 8 میلیون و 329 هزار نفر بالغ شده است. این میزان اشتغال در بخش صنعت 666 هزار نفر بیشتر از میزان اشتغال آن در سال 1396 بوده است.

رشد اشتغال بخش خدمات
در این میان، داده‌ها نشان می‌دهند که در فصل پاییز، بیش از ۵۵۰ هزار نفر به شاغلان بخش خدمات اضافه شده‌اند. در فصل پاییز تعداد شاغلان بخش خدمات با اضافه شدن ۵۵۲ هزار و ۴۹۹ نفر به ۱۲ میلیون و ۲۹۰ هزار و ۴۷۸ نفر رسید. نرخ رشد اشتغال بخش خدمات در فصل پاییز نسبت به پاییز سال گذشته ۱، ۲ درصد بوده که با این میزان افزایش، سهم اشتغال خدمات از ۴۹، ۹ درصد به ۵۱، ۱ درصد رسیده است.

کاهش نرخ بیکاری جوانان
گزارش مرکز آمار ایران از شاخص‌های بازار کار در انتهای فصل پاییز نشان می‌دهد که در ۹ ماهه امسال نسبت به سال ۱۴۰۰، ۶۲۲ هزار و ۹۶۰ نفر به جمع شاغلان کشور اضافه شده است. بر پایه این گزارش در سال ۱۴۰۰، ۲۳ میلیون و ۴۴۷ هزار و ۴۵۲ شاغل وجود داشته که در انتهای پاییز امسال تعداد آنها به ۲۴ میلیون و ۷۰ هزار و ۴۱۲ نفر رسیده است.
از طرفی نرخ بیکاری جوانان شهری و روستایی نیز در فصل پاییز نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش مواجه شده است. نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در پاییز امسال ۱۴.۸ درصد برآورد شده، این در حالی است که همین شاخص در پاییز سال گذشته بالغ بر ۱۶ درصد بوده است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۳ سال نیز از ۲۳.۶ درصد در پاییز سال گذشته به ۱۹.۲ درصد در پاییز امسال رسیده است. به طور کلی می‌توان گفت که هرچه به سنین پایین‌تر نزدیک می‌شویم، نرخ بیکاری با شدت بیشتری کاهش پیدا کرده است.
نرخ بیکاری جوانان(۱۸ تا ۳۵ سال) در مناطق شهری کشور از ۱۷.۲ درصد در پاییز سال گذشته به ۱۵.۸ درصد در پاییز امسال رسیده است.
نرخ بیکاری جوانان در مناطق روستایی کشور به شکل قابل توجهی پایین‌تر از نرخ بیکاری جوانان شهری است. نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در مناطق روستایی کشور در پاییز سال‌جاری ۱۱.۵ درصد به ثبت رسیده که نسبت به فصل مشابه سال گذشته یک درصد پایین‌تر آمده است. کارشناسان تدوین اطلس ملی اشتغال را در رصد و پایش ارتباط آموزش عالی با بازار کار موثر خوانده و تاکید دارند که اطلس ملی الگوهای اشتغال ضمن مشخص کردن میزان اشتغال ایجاد شده توسط دستگاه‌ها در هر نقطه از کشور و الگوهای پیاده شده برای تحقق این هدف، بستر اجرای زیست بوم ملی اشتغال را فراهم و نقاط قوت و ضعف در برنامه‌ریزی های اشتغال را نمایان خواهد کرد.