حسین فاطمی/ زلزله سحرگاه دوشنبه در ترکیه و سوریه و خسارات شدید انسانی و مادی آن، سران هر دو کشور را به تکاپو برای کمک‌رسانی به مجروحان و زلزله‌زدگان انداخت. با این حال در شرایطی که امدادرسانی‌ها به کشور ترکیه از سوی کشورهای مختلف جهان به سادگی انجام می‌شود، دولت سوریه به‌ واسطه تحریم‌هایی که از سوی غرب بر این کشور تحمیل شده، به‌ سختی قادر به امدادرسانی به زلزله‌زدگان خود است.
به گزارش شبکه خبری المیادین، در شرایطی که تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد حریم هوایی ترکیه شاهد ترافیک است، حریم هوایی سوریه تقریباً خالی است. این نشان می‌دهد سرعت کمک‌رسانی در ترکیه عکس سوریه است. به گفته منابع، تعداد کشورهایی که به ترکیه کمک‌رسانی کرده‌اند تاکنون به ۶۲ تیم از ۵۰ کشور رسیده، اما در سوریه وضعیت زلزله‌زدگان در شرایط متفاوتی است. در پی زلزله مهیب در شمال این کشور که 5 استان آن را لرزاند، وزارت خارجه سوریه از کشورهای عضو سازمان ملل و آژانس‌های آن و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و دیگر نهادهای بشردوستانه درخواست کمک برای مقابله با پیامدهای این زلزله ویرانگر کرد. این در حالی است که تعداد زیادی از شرکت‌های حمل‌ونقل هوایی از ورود به فرودگاه‌های سوریه به خاطر تحریم‌های امریکا و اروپا خودداری می‌کنند.
فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه در نشستی که با نمایندگان نهادهای سازمان ملل و دفاتر آن در سوریه و نهادهای غیردولتی برگزار شد، درباره تأثیر تحریم‌های یکجانبه‌ای که پیامدهای این فاجعه را افزایش می‌دهد، توضیح داد. از سوی دیگر تعداد زیادی از شرکت‌های حمل‌ونقل هوایی از ورود به فرودگاه‌های سوریه به‌ خاطر نگرانی درباره تحریم‌های امریکا و اروپا خودداری می‌کنند. علاوه بر این به دلیل اینکه معارضان سوری در مناطق زلزله‌زده هستند، دولت این کشور قادر نیست از طریق ارتش و هواپیماهای نظامی که به‌ طور معمول در تمامی کشورها در زمان بلایای طبیعی به کمک آسیب‌دیدگان می‌روند، وارد عمل شود. از این‌رو چند شرکت‌ هواپیمایی سوریه در تلاش هستند با هواپیماهای غیرنظامی کمک‌ها را به این مناطق منتقل کنند. بر همین مبنا دیروز قرار بود این شرکت‌ها کمک‌های انسان‌دوستانه دولت را به فرودگاه‌های این مناطق ارسال نمایند.
اما بجز شرایط ویژه شمال سوریه و همین‌طور تحریم‌ها که کار امدادرسانی را در سوریه دشوار کرده‌، دولت این کشور فاقد تجهیزات لازم برای امدادرسانی است. در همین ارتباط مهند جعفر، فرمانده امدادرسانی لاذقیه گفت: «تحریم‌های ظالمانه علیه سوریه در افزایش تعداد قربانیان زلزله به دلیل عدم توانایی تأمین تجهیزات مدرن نقش داشته است. ما به وظایف خود براساس امکاناتمان عمل کرده‌ایم. نیروهای ما در حال آماده‌باش هستند. عملیات نجات هنوز ادامه دارد، اما زمان زیادی را از دست می‌دهیم چراکه دوربین‌های لازم برای پیدا کردن قربانیان و تجهیزات سنگین و خودروهای کافی نداریم. اگر این تجهیزات را داشتیم، می‌توانستیم جان تعداد بیشتری را نجات دهیم.»
این در حالی است که ساکنان این مناطق در دو روز اخیر تلخی تحریم‌ها را بیش از هر زمانی احساس کرده‌اند. محمد از روستای اسطامو در حومه لاذقیه گفت: «ما چندین ساعت باید منتظر رسیدن تیم نجات بمانیم و ساکنان، خودشان با ابزارها و امکاناتی که دارند برای نجات خانواده و همسایگانشان از زیر آوار تلاش می‌کنند. شهر حلب بیشترین آسیب را به خاطر زلزله دیده و تعداد خانه‌های ویران شده به بیش از ۴۶ خانه رسیده است.»
رئیس شورای شهر حلب از دشواری‌هایی در برداشتن آوارها و فراهم کردن تجهیزات و کادر نجات به خاطر میزان زیاد آسیب‌های وارده صحبت کرد. احمد رحمانی، معاون رئیس شورای شهر حلب گفت: «درگیری‌های نظامی در حلب نقش اساسی در فروپاشی زیرساخت دارند.»
همزمان شورای کلیساهای خاورمیانه خواهان لغو فوری تحریم‌های سوریه و اجازه ورود کمک‌ها به این کشور شدند. بحران آوارگی در سوریه به خاطر جنگ، غیرنظامیان را وادار کرده در ساختمان‌های آسیب دیده یا تقریباً ویران شده زندگی کنند. در این راستا خالد عرقسوسی، دبیرکل هلال احمر سوریه خواهان کمک فوری نهادهای بین‌المللی در داخل و خارج شد. وی گفت: «ما با کمبود شدید تجهیزات ویژه عملیات آواربرداری، دارو و سوخت لازم برای بیمارستان‌ها مواجه هستیم.» وزارت بهداشت سوریه میزان خسارت‌های بخش بهداشت به خاطر جنگ را میلیاردها لیره برآورد کرده است. ۳۸ بیمارستان به‌ طور کامل منهدم شده و بیش از ۷۰۰ پزشک سوری به دست گروه‌های تروریستی کشته شده‌اند.
اذعان سازمان ملل به دشواری امدادرسانی در سوریه
وضعیت نابسامان امدادرسانی به زلزله‌زدگان در سوریه روز دوشنبه به شکلی بود که سازمان ملل نیز به دشواری امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده شمال سوریه اذعان کرد. به گزارش روزنامه فرامنطقه‌ای القدس‌العربی، مصطفی بن لملیح، هماهنگ‌کننده امور انسانی سازمان ملل اعلام کرد: «خساراتی که به مسیرها در سوریه وارد شده است و کمبود سوخت و آب‌وهوای سخت زمستانی در این کشور همگی عواملی هستند که مقابله با پیامدهای زلزله روز دوشنبه را با موانع متعددی مواجه می‌کنند.» او تأکید کرد: «با توجه به خسارات شدیدی که به زیرساخت‌ها در سوریه و مسیرهایی که از آنها برای انتقال کمک‌های بشردوستانه استفاده می‌کردیم وارد شده است، باید برای انتقال کمک‌ها به دنبال راه جدیدی باشیم و با جدیت در تلاش هستیم.»
حتی پیش از وقوع این زلزله ۷.۸ ریشتری در ساعات اولیه صبح دوشنبه، سازمان ملل تخمین زده بود زندگی بیش از چهار میلیون نفر در شمال‌غرب سوریه به کمک‌های انسانی که از مرزها منتقل می‌شوند متکی است و بیش از این تعداد نیز به دلیل جنگ مستمر ۱۲ سال اخیر آواره شده‌اند و در اردوگاه‌ها ساکن هستند.