نفیسه امامی
خبرنگار

ایران بیش از 90 درصد زعفران دنیا را تأمین می‌کند و بزرگ‌ترین تولیدکننده در جهان محسوب می‌شود که در جایگاه اول صادرات این محصول در دنیا قرار گرفته است. زعفران با هدف صادرات تولید می‌شود که با توجه به تولید بیش از نیاز بازار داخلی، حدود 80 درصد از زعفران تولید شده صادر و 20 درصد آن در داخل مصرف می‌شود. براساس آخرین آمار ارائه شده گمرک، صادرات زعفران نشان می‌دهد که در ۱۰ ماهه گذشته بیش از ۱۷۸ تن به 59 کشور مختلف صادر شده است که ارزش آن معادل ۱۷۲ میلیون و ۷۵۸ هزار و ۸۳۷ دلار و برابر با بیش از ۴۷۲۷ میلیارد و ۵۸۸ میلیون تومان است.
در این میان، امارات با خرید بیش از ۵۴ هزار کیلوگرم زعفران به ارزشی بالغ بر ۶۱ میلیون و ۷۳۹ هزار دلار بزرگترین مشتری زعفران ایران به شمار می‌رود و پس از آن اسپانیا با خرید بیش از ۳۵ تن زعفران به ارزشی بالغ بر ۳۸ میلیون دلار در جایگاه دوم و چین با خرید بیش از ۲۸ تن با ارزشی بالغ بر ۳۲ میلیون دلار در جایگاه سوم خریداران این محصول کشاورزی صادراتی با ارزش قرار گرفتند. نکته جالب در آمار صادرات زعفران ایران این است که پس از کشورهای امارات، اسپانیا و چین بیشترین خرید زعفران توسط ترکیه انجام شده است که میزان آن به ۲۴ تن می‌رسد.  اتریش، اردن، آرژانتین، اسپانیا، استرالیا، آفریقای جنوبی، افغانستان، آلمان، امارات متحده عربی، اندونزی، انگلستان، ایتالیا، ایالات متحده امریکا، ایرلند، بحرین، بلژیک، پاکستان، پرتغال، تایلند، تایوان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری چک، چین، دانمارک، زامبیا، ژاپن، سریلانکا، سنگاپور، سوئیس، سوئد، سروستان و مونته گرو، عراق، عمان، فدراسیون روسیه، فرانسه، فیلیپین، قزاقستان، قطر، کامبوج، کانادا، کرواسی، کره جنوبی، کنیا، کویت، گرجستان، لبنان، مالزی، مجارستان، مصر، موریس، نروژ، نیجریه، نیوزلند، ویتنام، هلند، هند، هنگ کنگ و یونان ۵۹ مشتری زعفران ایرانی در ۱۰ ماهه گذشته در بسته بندی‌های مختلف کمتر از ۱۰ گرم از ۱۰ تا ۳۰ گرم و بیشتر هستند.
کاهش صادرات زعفران در سال 1400
بر‌اساس آمار گمرک میزان صادرات در سال 1400 به 262 هزار تن رسید. این در حالی بود که در سال گذشته، 70 درصد تولید زعفران کاهش پیدا کرد و این مسأله متأثر از خشکسالی‌های پیاپی سال 99 بود.
۱۰ کشور اول واردکننده زعفران ایرانی در سال 1400 عبارتند از: چین با واردات ۸۵ هزار و ۷۰۸ کیلوگرم معادل ۳۲.۶ درصد از کل صادرات کشور، امارات با واردات ۶۸ هزار و ۲۸۹ کیلوگرم معادل ۲۶ درصد، اسپانیا با واردات ۴۴ هزار و ۸۷۵ کیلوگرم معادل ۱۷.۱ درصد، عمان با واردات ۸۲۷۰ کیلوگرم معادل ۳.۲ درصد از کل صادرات کشور، افغانستان با واردات ۶۷۶۰ کیلوگرم معادل ۲.۶ درصد، قطر با واردات ۵۸۷۰ کیلوگرم معادل ۲.۳ درصد، هند با واردات ۴۹۵۹ کیلوگرم معادل ۱.۹ درصد، هنگ کنگ با واردات ۴۱۲۰ کیلوگرم معادل۱.۶درصد، ماکائو با واردات ۴۱۱۸ کیلوگرم معادل ۱.۶ درصد از کل صادرات کشور و ایتالیا با واردات ۳۹۴۱ کیلوگرم معادل ۱.۵ درصد.
 ۱۰ کشور اول هدف صادرات در سال ۱۴۰۰ جمعاً ۲۳۶ هزار و ۹۱۰ کیلوگرم زعفران از ایران وارد نموده‌اند و ۹۰.۲ درصد کل صادرات را به خود اختصاص داده‌اند و ۶۹ کشور دیگر مجموعاً ۹.۸ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌دهند.
مقایسه زعفران صادر شده در مدت ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ با مدت مشابه در سال ۱۳۹۹ نیز نشان می‌دهد که با کاهش ۱۹ درصدی صادرات از نظر وزنی و ۱۹.۳ درصدی از نظر ارزشی مواجه شده است. در سال ۱۳۹۹، بالغ بر ۳۲۴.۸ تن زعفران به ارزش ۱۹۰.۶ میلیون دلار از ایران صادر شد.