مروری بر اظهار نظرات مقامات روسیه و رژیم صهیونیستی از زمان عملیات طوفان‌الاقصی
صمیمیت خصمانه
پیوند روسیه و اسرائیل شباهت بسیار زیادی به روابط عموزادگان دارد. مهاجرت یهودیان روس‌تبار به اراضی اشغالی و نفوذ الیگارشی‌های یهودی در مسکو سبب شده است تا تبار این دو جغرافیای دور از هم به یکدیگر گره بخورد. ارتباط رژیم صهیونیستی با روسیه علی‌رغم برخی استثنائات رخ داده، همواره خوب و مثبت تلقی شده است. حتی بر سر نزاع فلسطین که انتظار می‌رفت به علت درگیری شوروی با آمریکا در منطقۀ غرب آسیا و ریشه‌های چپ گروه‌های مقاومت فلسطینی، مسکو به سمت مخالفت با رژیم صهیونیستی متمایل شود، موضع حاکم بر روسیه نوعی بی‌طرفی با حفظ شئون دیپلماتیک بوده است. حتی در آغاز جنگ اوکراین، اسرائیل تلاش می‌کرد تا با عدم محکومیت حملات مسکو و نزدیک شدن به او نقش یک میانجی مهم را ایفا کند. البته گویی این رابطه و معادلات حاکم بر آن، حین و پیش از طوفان‌الاقصی دچار تغییرات جدی شده است. اظهار نظرات و بازی سیاستمداران روس نشان می‌دهد که این کشور منافع راهبردی بیشتری را در نزدیک شدن به محور مقاومت و جانب‌داری از طرف فلسطینی می‌بیند. البته در مقابل، رژیم صهیونیستی نیز سعی کرده است از طریق روابط دیپلماتیک و تلاش‌های سیاسی وضعیت را به نفع خود تغییر دهد. آن‌چه در ادامه می‌خوانیم گزیده‌ای از اظهار نظرات سیاستمداران دو کشور از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی دربارۀ یکدیگر است.
پوتین سه روز بعد از عملیات طوفان الاقصی اظهار نظری رسمی کرد و در گفت‌وگو با رئیس جمهور عراق گفت: «فکر می‌کنم بسیاری با من موافق هستند که این (حملۀ حماس و بروز جنگ در فلسطین) نمونۀ بارز سیاست شکست خورده آمریکا در خاورمیانه است که تلاش کرد روند حل و فصل را در انحصار خود درآورد.»
(10 اکتبر)
آناتولی ویکتوروف به خاطر فشار علیه واردات پهپادهای ایرانی می‌گوید مسکو «در مقابل اسرائیل بازی نمی‌کند» و «نگرانی های امنیتی مشروع» خود را در نظر می‌گیرد. آناتولی ویکتوروف، سفیر روسیه در اسرائیل، به دنبال کاهش نگرانی‌های فزایندۀ اسرائیل از همکاری مسکو با تهران پس از خرید و استقرار اخیر پهپادهای ایرانی علیه اوکراین بود. ویکتوروف در پاسخ به پرسشی پیرامون خرید پهپاد در مصاحبه با کان نیوز، گفت: «روسیه با اسرائیل بازی نمی‌کند و من می‌خواهم تأیید کنم که ما به طور کامل نگرانی‌های امنیتی مشروع اسرائیل را در نظر می‌گیریم.» ویکتوروف روابط اسرائیل و روسیه را «دوستانه» توصیف کرد، اما هشدار داد که تصمیم اسرائیل برای تسلیح اوکراین از سوی مسکو «غیر دوستانه» تلقی خواهد شد. وی افزود: هرگونه اقدام جدی که منافع ملی کشورمان را در نظر نگیرد، نه تنها می‌تواند بر روابط دو کشور تأثیر بگذارد بلکه ممکن است آن را از بین ببرد.
27 اکتبر
پوتین در سفر به قرقیزستان گفت: «سناریوهای مختلفی در حال ظهور است؛ از جمله احتمال اقدامات نظامی و غیرنظامی علیه نوار غزه مشابه محاصرۀ لنینگراد در طول جنگ جهانی دوم.»
12 اکتبر
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، از بمباران غزه توسط اسرائیل انتقاد کرد و گفت که این بمباران، ناقض قوانین بین‌المللی است و خطر ایجاد فاجعه‌ای برای چندین دهه را در پی دارد. واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، این احساسات را تکرار کرد و استدلال کرد که اسرائیل به عنوان یک «کشور اشغالگر» طبق قوانین بین‌المللی حق دفاع از خود را ندارد.
28 اکتبر
وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با شبکه روسیه ۲۴ در آستانه پایان سال میلادی ۲۰۲۳ گفت: «اهدافی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از جنگ غزه اعلام کرده، در خصوص از بین بردن حماس به عنوان یک گروه نظامی و اصولاً به عنوان یک سازمان، شبیه غیرنظامی کردن (باریکه غزه) است...این بسیار شبیه اهداف ما در اوکراین است». این را نیز گفت که «ما باید مراقب تاریخ مشترک خود با اسرائیل، و قبل از هر چیز، مبارزه با نازی‌ها باشیم. این چیزی است که حقیقتاً ما را از نظر تاریخی متحد می‌کند.» لاوروف در مورد بنیامین نتانیاهو این را نیز گفت که «او با وجود انتقادها از سراسر جهان و در حالی که با شرایط پیچیده روبه‌رو شده بود، در باره روسیه صحبت نکرد».
28 دسامبر
وزارت امور خارجه اسرائیل به تایمز اسرائیل گفت: «اسرائیل نارضایتی خود را از روسیه به دلیل اظهارات مکرر این کشور علیه دولت یهود در چارچوب جنگ غزه ابراز کرده است.» این وزارتخانه افزود: «یک دیپلمات اسرائیلی این هفته با یک مقام روسی گفت‌وگو کرد تا نارضایتی تل‌آویو را از نقشی که روسیه در جنگ علیه حماس بازی می‌کند منتقل سازد و تأکیدی بر امیدواری اسرائیل برای اتخاذ مواضع «متعادل‌تر» از سوی مسکو داشته باشد.»
17 اکتبر
آمیهای الیاهو، وزیر میراث رژیم، عنوان کرد که اسرائیل ممکن است به حمله اتمی علیه غزه متوسل شود؛ به این معنی که اسرائیل سلاح‌های هسته‌ای دارد و مایل به استفاده از آنها است.
7 نوامبر
نخست وزیر نتانیاهو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، صحبت کرد و از «مواضع ضد اسرائیلی» نمایندگان مسکو در سازمان ملل ابراز نارضایتی کرد. او همچنین «مخالفت شدید» خود را نسبت به همکاری «خطرناک» روسیه با ایران ابراز کرد. این گفت‌وگو تغییر قابل توجهی در روابط آنها ایجاد کرد، زیرا نتانیاهو پیش‌تر از شراکت دوستانه با پوتین خبر داده بود.
10 دسامبر
اسرائیل سفیر روسیه را به علت میزبانی مسکو از مقامات حماس احضار می‌کند. مقام رسمی وزارت خارجه به آناتولی ویکتوروف، سفیر روسیه، گفتند روسیه با استقبال از هیئت حماس به تروریسم علیه دولت یهود مشروعیت داده است و خواستار محکومیت حماس شدند.
29 اکتبر
تلویزیون عمومی کان گزارش داد که تل‌آویو در روزهای اخیر پیام هایی را به مسکو منتقل کرده است که اظهار داشته «رفتار روسیه و اظهارات علیه اسرائیل که در یک وضعیت جنگی به سر می‌برد با شدت وضعیتی که اسرائیل در آن قرار گرفته، مطابقت ندارد.»
17 اکتبر
کرملین بر «وضعیت فاجعه‌بار انسانی در نوار غزه» تأکید دارد و پوتین در صحبتی اظهار داشت که پاسخ نظامی اسرائیل به حمله تروریستی حماس نباید «به چنین پیامدهای وخیم برای مردم غیرنظامی منجر شود.»
30 دسامبر
در دسامبر 2023، مقامات روسی نسبت به اظهارات یک وزیر جوان اسرائیلی ابراز نگرانی کردند. به نظر می‌رسد این اظهارات نشان‌دهندۀ این است که اسرائیل سلاح‌های هسته‌ای دارد و مایل به استفاده از آن است. وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: «به نظر می‌رسد که اسرائیل اعتراف کرده است که سلاح‌های هسته‌ای دارد و مایل به استفاده از آن است.» این موضوع «تعداد زیادی سؤال» ایجاد کرده است.
دسامبر
مقامات اسرائیلی خواستار رویکرد متعادل‌تری از روسیه در مورد درگیری در غزه شدند. آنها از مواضع حمایتی روسیه نسبت به فلسطین انتقاد کردند و بیان داشتند که تنش‌ها را شعله ور کرده و تغییر در روابط پس از حمله روسیه به اوکراین را برجسته کرده است. این موضع به عنوان انحراف از روابط نزدیک سابق بین اسرائیل و روسیه، که با منافع متقابل و اتحادهای استراتژیک مشخص می‌شد، تلقی می‌شود.
دسامبر
در پی حملات مشترک آمریکا و انگلیس به اهداف انصارالله در یمن، مقامات روسی خواستار تشکیل جلسۀ اضطراری شورای امنیت سازمان ملل شدند. این فراخوان برای نشست اضطراری، نگرانی روسیه را در مورد تشدید خشونت و تعهد این کشور به قوانین بین‌المللی و جلوگیری از درگیری بیشتر نشان می‌دهد.
11 ژانویه
روسیه اعلام کرد که در جریان سفر هیئتی از حماس به مسکو او را تحت فشار قرار داده است. این بیانیه حاکی از مشارکت روسیه در تلاش برای تنش‌زدایی و آزادی افرادی است که در دست حماس اسیر هستند. این اقدام بر موضع روسیه در مورد اهمیت ملاحظات بشردوستانه در حل مناقشه تأکید می‌کند.
19 ژانویه
روسیه سیمونا هالپرین، سفیر جدید اسرائیل در روسیه، را احضار کرد تا درباره اظهارات هالپرین در مصاحبه با روزنامۀ روسی توضیح دهد. این اظهارات از سوی مسکو غیرقابل قبول تلقی شد؛ زیرا گفته می‌شود رویکردهای سیاست خارجی روسیه و واقعیت‌های تاریخی، به ویژه در مورد حماس و هولوکاست، را تحریف می‌کند. این اقدام بر تیرگی روابط بین اسرائیل و روسیه، تحت تأثیر جنگ‌های جاری در اوکراین و غزه تأکید اثر مضاعفی می‌گذارد.
5 فوریه
روسیه در جلسه‌ای در دادگاه بین‌المللی دادگستری (ICJ) استدلال کرد که اسرائیل باید تمام فعالیت‌های شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی را متوقف کند. این موضع بیانگر موضع روسیه در مورد عواقب حقوقی اشغال فلسطین توسط اسرائیل است که نشان‌دهندۀ حمایت روسیه از حقوق فلسطینیان و انتقاد این کشور از فعالیت‌های شهرک‌سازی اسرائیل است.
21 فوریه
مقامات اسرائیلی خواستار رویکرد متعادل‌تری از روسیه در مورد درگیری در غزه شدند. آنها از مواضع حمایتی روسیه نسبت به فلسطین انتقاد کردند و بیان داشتند که تنش‌ها را شعله ور کرده و تغییر در روابط پس از حمله روسیه به اوکراین را برجسته کرده است. این موضع به عنوان انحراف از روابط نزدیک سابق بین اسرائیل و روسیه، که با منافع متقابل و اتحادهای استراتژیک مشخص می‌شد، تلقی می‌شود.
دسامبر
هالپرین، سفیر اسرائیل در روسیه از موضع روسیه در قبال حماس انتقاد کرد و روسیه را متهم کرد که به جای اسرائیل در کنار حماس ایستاده است. او به رفتار متضاد اخوان‌المسلمین و حماس اشاره کرد و خاطرنشان کرد که اعضای حماس در مسکو با «آغوش باز» و «فرش قرمز» استقبال می‌شوند؛ در حالی که روسیه متهم به کم‌اهمیت جلوه دادن هولوکاست است. وی همچنین از موضع روسیه در قبال ایران و نیروهای نیابتی آن در منطقه انتقاد کرد و گفت: «روسیه اقدامات حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها را که مانع آزادی کشتیرانی در کانال سوئز و دریای سرخ می‌شود، محکوم نمی‌کند.» هالپرین نسبت به موضع روسیه ابراز نگرانی کرد و اظهار داشت که اعتبار آن در اسرائیل و در میان روسی‌زبانان اسرائیل در حال از دست رفتن است.
5 فوریه