نگاهی به حضور تنها کارگردان زن در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
نگاهی به حضور تنها کارگردان زن در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر «دست‌های ناپیدا» ی شاه‌حسینی و دست‌های پیدای دولتی در سینمای ایران
در حالی انسیه شاه‌حسینی، به عنوان تنها بانوی کارگردان چهل و دومین جشنواره فیلم فجر با «دست‌های ناپیدا» بعد از یازده سال دوری از سینما به عرصه رقابت برگشته که هنوز چرایی دست‌های پیدای دولتی برای حمایت تمام‌قد از ساخته‌های دفاع مقدسی ضعیف که آثار شاه‌حسینی هم در همان ردیف هستند، در هاله‌ای از ابهام است.
«انسیه شاه‌حسینی»، فیلمسازی است که این روزها به عنوان تنها کارگردان زن حاضر در جشنواره فیلم فجر ۴۲، نامش تیتر خبرهای سینمایی شده، اما «شاه‌حسینی» خیلی پیش از اینها، با عنوان نخستین زن رزمنده که فیلم‌های دفاع مقدسی ساخت، شناخته شد. کارگردانی‌اش را با «فیلم غروب شد بیا» شروع کرد؛ فیلمی که محصول حوزه هنری بود و تهیه‌کنندگی آن را مسعود جعفری جوزانی برعهده داشت.
این فیلم با وجود مطرح کردن یک دغدغه قومی و حضور بازیگرانی چون لادن مستوفی، فرهاد اصلانی، علیرضا اوسیوند و فیلمی قوی از کار درنیامد و نتوانست در گیشه موفق باشد. این فیلم که از اسفند سال ۸۴ اکران شد با ۴ هزار تماشاگر در جایگاه ۸۶ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال قرار گرفت.
شاه‌حسینی در حین اکران، در گفت‌وگو با بانی فیلم به انتقاد از سیستم پخش حوزه هنری پرداخته بود و درباره دچار نشدن فیلم دومش، شب بخیر فرمانده، به همان سرنوشت گفته بود: تهیه‌کننده فیلم دومم آقای سیدزاده است و خوشبین و مطمئن هستم ایشان نمی‌گذارند این‌گونه شود.
او به حرف خود عمل کرد و برای ساخت شب بخیر فرمانده با «سید سعید سیدزاده» به عنوان تهیه‌کننده، همکاری کرد و حوزه هنری حمایت و تولید فیلمش را برعهده گرفت.
این بار «انسیه شاه‌حسینی» از تجربه زیسته خود به عنوان خبرنگار در جنگ ایران و عراق استفاده کرد و فیلم خوب و قابل دفاعی ساخت.
«ماجرای یک خبرنگار زن که ناخواسته در هسته بحرانی جنگ قرار می‌گیرد و می‌کوشد با پنهان کردن جنسیت خود با فضا و روابط مردانه تطبیق پیدا کند» داستانی است که «شب بخیر فرمانده» را با شیوه روایت دانای کل و نوع فیلمبرداری و ساختارهای ویژه این نوع روایت و البته بازی‌های خوب بازیگران، به یک اثر قابل دفاع تبدیل کرد و با وجود اینکه این فیلم در جشنواره‌های خارجی با استقبال خوبی روبه‌رو شد و جوایز متعددی را از آن خود کرد، اما در گیشه موفق نشد.
شاه‌حسینی ناامید نشد و در ادامه راه، با همکاری مجدد با سعید سیدزاده در مقام تهیه‌کننده «پنالتی» را ساخت. این فیلم هم در گیشه ناکام ماند. اما شاه حسینی، کم‌توجه به نتایج فروش فیلم‌هایش همچنان به کارش ادامه داد و این بار به ساخت فیلمی به نام «زیباتر از زندگی» درباره شهید محمدحسین علم‌الهدی، فرمانده سپاه هویزه پرداخت.
این فیلم محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است و به تهیه‌کنندگی سید سعید سیدزاده ساخته شد؛ فیلمی که به گفته وی از پیشینه تحقیقاتی خوبی برخوردار بود اما با انتخاب حامد کمیلی در نقش این شهید و شیوه‌ای که برای کارگردانی آن برگزید، ماحصلی از ضعف در روایت، دیالوگ‌ها و عدم نظامندی واحد در ارکان مختلف فیلم را به تماشاگران جشنواره فیلم فجر سی و یکم ارائه داد که در نهایت اکران محدود و کم‌اقبالی را تجربه کرد. با این وجود، شاه‌حسینی معتقد است فیلمنامه «زیباتر از زندگی» می‌تواند بهترین مرجع تدریس فیلمنامه‌نویسی باشد! چراکه در ۹۰ دقیقه فیلم، تمام حرف‌ها بدون اینکه از خط داستان خارج شود، بیان شده است.
اما شاه‌حسینی این روزها و بعد از یازده سال، با «دست‌های ناپیدا» فیلمی به تهیه‌کنندگی سید سعید سیدزاده و محصول بنیاد شهید و امور ایثارگران به جشنواره آمده است. این فیلم، داستان زندگی زنی است که ۲۰۰ فانوسقه خونین روی دوش دارد و همه را در آب کارون شسته و آنها را به جبهه می‌فرستد. شاه‌حسینی به ایرنا گفته است قصه فیلم آنقدر قوی است که نیاز به هیچ بازیگر چهره‌ای ندارد! باید دید و منتظر ماند که این بار خانم کارگردان قرار است چه فیلمی را به مخاطب ارائه دهد؛ البته در اثنای این صبر و انتظار می‌توان در این مسأله تأمل کرد که به راستی در این اوضاع نابسامان اقتصادی که سینما هم از آن بی‌نصیب نمانده است و حیات نیم‌بند هنر هفتم و خانه‌نشینی کارگردان‌های صاحبنام سینما، چگونه می‌شود کارگردانی ولو ارزشی، با وجود شکست‌های متعدد در گیشه و حمایت‌های نهادهای دولتی، بدون تغییر رویه در شیوه کارگردانی و نوع ارائه‌اش همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.
انسیه شاه‌حسینی به دفعات گفته «دفاع مقدس مسأله شخصی اوست» اما چه خوب می‌شود با فیلم‌های خوب در محتوا و ساختار، بیشتر و بیشتر از دفاع مقدس دفاع کند که به راستی حق این ژانر، جز این نیست.