بودجه‌ریزی پس از 8 سال بودجه‌گریزی
عملکرد بودجه‌ای دولت سیزدهم نسبت به دولت گذشته قابل مقایسه نیست. دولت گذشته بودجه 1400 را با 480 هزار میلیارد تومان کسری به دولت سیزدهم تحویل داد. برای ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم، عملکرد اقلام اصلی بودجه در ششماهه دوم سال 1400 با نیمه دوم سال 1399 مقایسه شده است.
در ششماهه دوم سال 1400 نسبت به مدت مشابه سال1399:
منابع دولت دو برابر شد و بالغ بر 6437 هزار میلیارد ریال بود.
درآمدهای عمومی بهعنوان پایدارترین جزء منابع دولت، حدود 3328 هزار میلیارد ریال بود و بیش از دو برابر مدت مشابه سال قبل بود.
با توجه به تلاش نظام مالیاتی کشور، علیرغم تداوم تحریمهای ظالمانه و تداوم نسبی بیماری کرونا، درآمدهای مالیاتی 50 درصد رشد داشته و 1780 هزار میلیارد ریال شد.
میزان درآمد حاصل از نفت و میعانات با اتخاذ دیپلماسی اقتصادی و دور زدن تحریمها، بیش از 15٫4 برابر شده و 1714 هزار میلیارد تومان بود.
فروش و واگذاری انواع اوراق اسلامی اگرچه یکی از راههای تأمین مالی و بودجه دولت است، اما میتواند موجب افزایش بدهی دولت شود. در دوره مورد بررسی، میزان بدهی دولت 12 درصد کمتر افزایش یافت.
مصارف کل حدود دو برابر شد.
علیرغم صرفهجوییها، به دلیل غیرمنعطف بودن بخش مهمی از اعتبارات هزینهای که شامل حقوق و دستمزد و بیمهها و ... است و با توجه به تکالیف متعدد هماهنگسازیها و هزینههای مرتبط با شیوع بیماری کرونا، اعتبارت هزینهای 75 درصد رشد داشت.
اعتبارات تملک دارائی سرمایهای (عمرانی) که مکمل سرمایهگذاری بخش خصوصی و بهعنوان ایجاد زیرساختها در اقتصاد ملی است، علیرغم فشار هزینههای جاری و بازپرداخت بدهیها، از رشد مناسبی برخوردار بود و 63 درصد رشد داشت و بالغ بر 695 هزار میلیارد ریال بود.
اعتبارات تملک دارائی مالی که به مفهوم پرداخت بدهیهای دولت است، با عنایت به سررسید شدن اوراق فروش رفته در دولت گذشته و عزم دولت سیزدهم مبنی بر پرداخت بهموقع دیون و بدهیها، حدود 3٫5 برابر شده و حدود 1274 هزار میلیارد ریال بود.
روند سنوات گذشته منابع و مصارف بودجه دولت و اجزاء اصلی آنها به شرح جدول ذیل میباشد. مهمترین نکته در این روند، کاهش شدید درآمدهای حاصل از نفت و فراوردههای نفتی در سالهای 1398 و 1399 است که ناشی از بیعملی دولت قبل برای دور زدن تحریمهاست. همچنین روند توجه به تأمین مالی بودجه با اتکا به واگذاری دارائیهای مالی، بهویژه فروش انواع اوراق اسلامی، در سالهای اخیر مشهود است.