4700 حمله هوایی در 2888روز جنگ

زهرا بیک محمدی
براساس آمار منابع مستقل، ارتش عراق در آغاز جنگ دارای 300 هواپیمای نظامی بود که در طول جنگ 238 فروند آن هدف آتشباری پدافند هوایی نیروهای مسلح قرار گرفته ومنهدم شدند. با این حال درپایان جنگ تعداد هواپیماهای جنگی عراق 610 فروند بود.یعنی با وجود ساقط شدن 80 درصد جنگنده‌های عراق درطول سال‌های دفاع مقدس، درسال پایانی این دوران تعداد هواپیماهای جنگی دشمن200درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد هلیکوپتر‌های جنگی عراق که در آغاز جنگ 80 فروند بود، در پایان جنگ به 325 فروند رسید، این درحالی بود که 91 هلیکوپتر ارتش عراق در طول جنگ هدف قرار گرفته و منهدم شده بود.توان موشکی عراق هم که در آغاز جنگ بردی معادل 70 کیلومترداشت در پایان جنگ به 900 کیلومتر رسید. ارتقای کمی وکیفی تکنولوژی جنگ از راه دور، با پیوستن میگ 25 و29، همچنین میراژاف1 و سوپراتاندارد و موشک‌های دوربرد، رژیم بعث عراق را وسوسه کرد تا با انگیزه تضعیف اراده مردم در راه دفاع ملی و حمایت از نیروهای مسلح، با مستشاری قدرت‌های بزرگ، مناطق دوردست و غیرنظامی را هدف قرار داده و دامنه جنگ را به شهرهای بی‌دفاع بکشاند. رژیم عراق از همان روزهای اول جنگ بی‌اعتنا به مقررات بین‌المللی و برخلاف اصول اخلاقی با بمب و موشک مناطق شهری را هدف قرار داده و مردم عادی را به خاک وخون کشید. به‌طوری که براساس آمار مرکز اسناد وتحقیقات دفاع مقدس وابسته به سپاه پاسداران، ارتش عراق با بیش از 4700 مرتبه بمباران هوایی، شلیک موشک وآتش توپخانه 77هزار غیرنظامی را شهید و مجروح و میلیاردها دلار خسارت مالی به اقتصاد کشورمان وارد کرد. ارتش عراق ابتدا با استفاده از توپخانه دوربرد علیه مناطق مسکونی در شهر‌ها وروستاها وارد عمل شد وهدفش از این کار ایجاد وحشت در مردم و به دست گرفتن ابتکار عمل در صحنه سیاسی بود. ارتش عراق با وجود حمله غافلگیرانه، درهمان ابتدای کار زمینگیر شد ونتوانست اهداف خود از حمله گسترده را تأمین کند، حتی از تصرف شهرهای مرزی همچون آبادان و سوسنگرد که اهدافی کاملاً در دسترس به نظر می‌آمدند باز ماند. از این‌رو برای حفظ برتری دست به عملیات روانی برده و جنگ علیه مناطق بی‌دفاع مسکونی را آغاز کرد.براین اساس همزمان با حضور هیأت صلح سازمان کنفرانس اسلامی در تهران دراسفند 1359 طی شش نوبت حمله ناجوانمردانه 12 موشک به اهواز و4 موشک به دزفول شلیک کرد. این درحالی بود که ارتش عراق پیش از آن ظرف کمتر از شش ماهه اول جنگ با 414مورد حمله هوایی و موشکی علیه اهداف غیر نظامی 1787 نفر شهید و 7839 نفررا مجروح وخسارت‌های مادی فراوانی را وارد آورده بود. رژیم جنایتکار صدام در سکوت محافل خبری و بین‌المللی به این روش خود به‌عنوان یک رویه ثابت ادامه داده و میزان حملات خود را از 414مورد علیه 43 شهر در سال 1359 به 735 مورد علیه 87شهردر سال 1366 رسانید. این در حالی است که حملات شیمیایی دراین آمار گنجانیده نشده است.
بمباران مناطق شهری که از ابتدای جنگ با استفاده ازتوپخانه وموشک‌های کوتاه برد و میان برد انجام می‌گرفت به یک باره در اسفند 1362 جهش چشمگیری پیدا کرد وبر شدت به کارگیری سلاح‌های مخرب علیه مناطق مسکونی بشدت افزود. سال 62سال به کار‌گیری انبوه موشک‌های میانبرد درجنگ بود. در این سال طی 24 حمله موشکی 37 موشک به 8 شهر شلیک شد که براثر آنها 609 هموطنمان شهید و 2528 نفر مجروح شدند وبه 2500 واحد مسکونی و تجاری خسارت‌های عمده وارد شد. سال 1363 را آغاز اوجگیری جنگ شهرها نامیده‌اند. در این سال رژیم عراق با دریافت جنگنده‌های پیشرفته از شوروی و فرانسه توان هوایی خود را ارتقا داده و با 7689 نوبت بمباران هوایی 50 شهر را مورد هدف قرار داد و2424 نفر از هموطنانمان را شهید و5265 نفر را مجروح ساخت.
در سال 1364 تلاش رژیم بعث عراق برای دستیابی به موشک‌هایی با برد زیاد به نتیجه رسید و تهران نیز به اهداف موشکی صدام افزوده شد. همچنین هواپیماهای عراقی در سایه تحریم تسلیحاتی ایران توانستند تا عمق کشورمان نفوذ کرده و شهرهایی همچون رشت و چالوس ونوشهر نیز به فهرست شهرهای مورد هجوم هوایی عراق اضافه شوند. در این سال حریم مناطق مسکونی و غیر نظامی کشورمان 7127 بار مورد تجاوز قرار گرفته و درنتیجه 1996 نفر شهید و5131 نفر مجروح شدند و خسارت‌های فراوانی به اقتصاد ملی وارد آمد.
سال 1365با عزم جمهوری اسلامی ایران برای اجرای عملیاتی سرنوشت ساز آغاز شد. در این سال به‌دلیل به دست آوردن تعدادی موشک ضد هوایی هاوک(هاگ) وسلاح ضد تانک تاو وضعیت پدافندی کشور بهبود یافته بود.اما در مقابل توان نظامی عراق نیز ارتقا یافته وهمچنان با گسترش حملات هوایی به‌دنبال وادار کردن مردم به دست کشیدن از دولت بود.در این سال هم عراق با 963 نوبت بمباران هوایی وموشکی 6648 نفر را در92 شهر کشور به شهادت رسانده و 19372 نفر را مجروح کرد.به همین نسبت خسارت‌های فراوانی به مراکز اقتصادی و زندگی مردم وارد کرد.
درسال 1366 دولتمردان امریکایی که از به دست گرفتن سرنوشت جنگ با شکست مذاکرات مک فارلین ناامید شده و توان بالقوه ایران که با وجود تمامی مشکلات توانسته بود عملیات کربلای 5 را ساماندهی کند، تصمیم به حضور فعال نظامی در منطقه گرفتند. عراقی‌ها هم با استفاده از وضعیت وبرای خروج از بن‌بست علاوه بربمباران مناطق شهری به بمباران شیمیایی شهرها روی آورد. در این سال عراق 735 نوبت به 87 شهر حمله کرد که 22 مورد آن حمله موشکی بود. در نتیجه این حملات 1636 نفر شهید و 6558 نفر مجروح شدند.
درسال پایانی جنگ -1367- با وجود اینکه فقط 4 ماه از آن درگیر جنگ بود رژیم عراق 306 مورد دست به حمله هوایی زد که تنها 47 مورد آن حمله موشکی بود. همچنین در روزهای پایانی جنگ براثر حملات هوایی دشمن 1052 نفر شهید و 9222 نفر هم مجروح شدند.
در ماجرای بمباران‌های ناجوانمردانه رژیم بعث عراق قدرت‌های بزرگ با حمایت تسلیحاتی و سازمان‌های بین‌المللی با سکوت یا امتناع از اقدامی کارساز سهیم وشریکند وتا پایان تاریخ هرگز نخواهند توانست از این ننگ خود را مبرا کنند.
برای تهیه این مطلب ازاطلاعات وآمار مرکز اسناد وتحقیقات سپاه پاسداران استفاده شده است.