وداع با جامعه شناس خودمانی

گروه فرهنگی/ حسن نراقی نویسنده کتاب «چرا درمانده‌ایم؟» یا همان «جامعه‌شناسی خودمانی»، جامعه‌شناسی که او را به تألیف و انتشار آثاری در حوزه غیردانشگاهی می‌شناسند در 76 سالگی و پس‌از مدت‌ها ابتلا به بیماری سرطان درگذشت. او متولد اردیبهشت ۱۳۲۳ در کاشان بود.
عمده شهرت این پژوهشگر و نویسنده به خاطر تألیف آثاری برخوردار از مضمون جدی اما به زبانی ساده است؛ آنچنان‌که برای مطالعه کتاب‌های به یادگار مانده از او نیاز چندانی به تحصیلات دانشگاهی در این عرصه نیست. اگر خواهان کسب اطلاعات بیشتری درباره کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی» هستید بد نیست بدانید این کتاب حتی در شرایط نامطلوب فعلی نشر به چاپ سی و سوم رسیده است. کتابی که در آن با نقدهای نویسنده به رفتارهای جامعه ایرانی روبه‌رو می‌شوید.
 ازجمله مواردی که نراقی در این کتاب به آنها نقدی جدی دارد، ویژگی‌هایی رایج میان ما ایرانیان است که البته به دوره یا برهه تاریخی خاصی هم محدود نمی‌شود؛ ازجمله «قهرمان‌پروری و استبدادزدگی»، «مسئولیت‌ناپذیری»، «بی‌برنامگی». او حتی از خصیصه همواره برقرارمان که همان «توقع و نارضایتی دائمی» است هم نوشته! اما چرا او تا این اندازه در نکوهش اینها گفته؟ نراقی فرهنگ غالب بر جامعه ایرانی را از موانع مهم بر سر راه توسعه آن می‌داند.
از آنجایی‌ که کتاب بر پایه تجربیات نویسنده نوشته‌شده از شانس بیشتری هم برای برقراری ارتباط با مخاطبان و حتی انتقال پیام‌های موردنظر به خوانندگان برخوردار شده است. ایبنا نقل‌قولی از نراقی درباره انگیزه‌اش از تألیف این کتاب منتشر کرده که در بخشی از آن آمده: «به یاد می‌آورم بعد از یکی، دو نوبت چاپ اولیه جامعه‌شناسی خودمانی، وقتی عده‌ای خواستند به‌اصطلاح نقدی ارائه کنند یا حتی بنا به خواست خودم ایرادهای کار را ارائه کنند، اکثرشان در یک گلایه مشترک بودند و آن این‌که «درد را گفتنی اما درمان را نه»... این سؤال تکراری مرا به فکر انداخت که در نوشته بعدی‌ام فصل تازه‌ای را مطرح کنم: چرا بعضی از هموطنانم همه‌چیز را چنین زود و آسان می‌خواهند؟ یعنی اینجا هم شاید از بنده حقیر این انتظار رادارند که مشکلشان را با یک قرص، کپسول، ورد یا چیزی شبیه به معجزه، زود و سریع حل کنم تا خدای ناخواسته این خواننده حتی لحظه‌ای زحمت فکر کردن را هم به خودش ندهد.»
اگر علاقه‌مند به کسب اطلاع از دیگر نوشته‌های او هستید؛ «چکیده تاریخ ایران: از کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله پهلوی» کتاب دیگری است که نراقی آن را هم به قلمی ساده نوشته. «پی‌نکته‌هایی بر جامعه‌شناسی خودمانی»،  «ناگفته‌ها...: در گفت‌و‌گو با روزبه میرابراهیمی»، «خط خوش فارسی (مجموعه مقالات). هم دیگر نوشته‌های او به شمار می‌آیند.