ضرورت حمایت از کتابفروشی محله‌ها

مریم شهبازی
خبرنگار
بیست و هشتمین دوره هفته کتاب هم پایان یافت، آن‌هم در شرایطی متفاوت از همه‌سال‌های برپایی‌اش. محدودیت‌های کرونایی در کنار همه مشکلاتی که سبب شده تلنگری نیز برای همه، اعم از مسئولان فرهنگی و حتی مخاطبان کتاب به همراه داشته؛ اینکه در انطباق با رهاوردهای دنیای تکنولوژی به‌شتاب بیشتری و البته برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تری نیازمند هستیم تا دیگر با غافلگیری‌های این‌چنینی روبه‌رو نشویم.
انتقال برنامه‌های فرهنگی از دنیای فیزیکی به مجازی
البته همان‌طور که می‌دانید این اتفاقی نیست که تنها ما ایرانیان با آن روبه‌رو شده باشیم؛ همه کشورها با برخورداری از هر سطحی از پیشرفت ماه‌هاست که به‌نوعی با این محدودیت‌های کرونایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مصداق مهم فرهنگی‌اش را باید عرصه کتاب دانست که به بهره‌مندی هرچه بیشتر از فضای مجازی انجامید. از جمله تأثیری که در چگونگی برگزاری ویژه‌برنامه‌های نشست‌های خاص این هفته شاهد بودیم که اغلب از طریق فضای مجازی پخش شدند. حتی هشتگ «#من_هم_می‌آیم» کتابگردی سال‌های گذشته هم بنا بر ضرورت‌های رعایت‌ پروتکل‌های بهداشتی هفتمین دوره برپایی‌اش به «#درخانه_می‌مانیم» تغییر کرد. البته برای جلوگیری از محروم شدن علاقه‌مندان مطالعه و کمک به تحقق یکی از اهداف اصلی برگزاری این روز که همان بحث رونق بخشیدن به کتابفروشی‌هاست طی هماهنگی‌های شکل‌گرفته کتاب‌های خریداری شده رایگان به خانه تهرانی‌ها ارسال شد. اتفاقی که به شکل‌های دیگر در برخی از استان‌های کشورمان هم شاهد بودیم.
وعده تسویه حساب دو هفته‌ای با کتابفروشان
با هدف حمایت از فعالان نشر و مخاطبان در شرایط فعلی نه‌تنها در تابستانه کتاب شاهد صرف بودجه بیشتر و از سویی تسویه‌حساب سریع‌تر با کتابفروشان بودیم، پاییزه کتاب هم با افزایش یارانه بیشتری روبه‌رو شد که بودجه‌اش 4 میلیارد تومان اعلام شد، برابر با امکان خرید 200 هزارتومانی برای هر نفر که با در نظر گرفتن تخفیف 20 درصدی برابر با 40 هزار تومان می‌شد. آن‌طور که ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مؤسسه مجری برگزاری طرح‌های تخفیف فصلی در گفت‌وگو با «ایران» اعلام کرده؛ از آنجایی که بنای این طرح‌های تخفیف فصلی بر حمایت از کتابفروشان است  بنا شده  تا نهایت دو هفته بعد از اتمام پاییزه کتاب با 848 کتاب‌فروش عضو تسویه‌حساب شود. ما به ازای تخفیف 20 درصدی این طرح در خرید کتاب‌های عمومی، کودک و نوجوان و همچنین دانشگاهی از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به کتابفروشان پرداخت می‌شود. البته روز کتابگردی، همچون دوره‌های قبل برخی کتابفروشان درصد بیشتری به این تخفیف از سوی خود اضافه کردند که در برخی موارد آن را از 20 درصد به 30 درصد رساند. اما حتی حالا که هفته کتاب و روز کتابگردی به پایان رسیده نباید این نکته را فراموش کنیم حالا که با محدودیت‌های رفت‌وآمدی روبه‌رو شده‌ایم و اغلب‌مان خرید کتاب‌های موردنظرمان را از طریق فضای مجازی انجام می‌دهیم از کتابفروشی‌های محله‌هایمان غفلت نکنیم. با توجه به شرایطی که طی ماه‌های شیوع کرونا رقم خورده بخشی از کتابفروشی‌ها دست به راه‌اندازی صفحه فروش خاص خود در فضای مجازی و حتی شبکه‌های اجتماعی زده‌اند. آنهایی هم که هنوز از چنین امکانی برخوردار نشده‌اند برای علاقه‌مندان شرایط خرید تلفنی را در نظر گرفته‌اند. بنابراین همان‌طور که هومان حسن، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم در خلال گفت‌وگویی که با او داشته‌ایم از مردم درخواست کرده حواسمان باشد با خرید از سایت‌های غیرمجاز فروش کتاب حیات کتابفروشی‌ها رابه خطر نیندازیم. اغلب کتابفروشی‌هایی که طی ماه‌های اخیر ناچار به تعطیلی شده‌اند سرمایه‌هایی هستند که دیگر امکان بازگشت آنها به عرصه فرهنگ فراهم نیست؛ پس همان‌طور که این روزها بارها تأکید شده نگذاریم چراغ کتابفروشی‌ها خاموش شود.