چرا شرکت و به چه کسانی رأی؟


فردا انتخابات مجلس یازدهم در سراسر کشور برگزار می‌شود. پرسش اساسی این است که چه برخوردی با این پدیده می‌توان داشت؟ همان گونه که در سرمقاله هفته گذشته 23 بهمن ماه نوشتیم مهم‌ترین مقاطع سیاسی و اقتصادی و فرهنگی ایران در چهل سال اخیر، مصادف با زمان‌های انتخابات است. این امر به معنای اهمیت داشتن پدیده انتخابات در ایران است. گرچه امسال و نسبت به انتخابات فردا انتقادات بیشتری در مقایسه با گذشته وارد می‌شود ولی این نوع انتقادات کمابیش در انتخابات گوناگون فراز و فرودهای خاص خود را داشته است و از این جهت پدیده چندان جدیدی نیست. بنابراین شاید بتوان از منظری کلی‌تر نیز به مشارکت انتخاباتی نگاه کرد.
اولین زاویه‌ای که اهمیت انتخابات را برجسته می‌کند، کارکرد فصل‌الخطابی صندوق رأی و انتخابات است. نهاد انتخابات را به هر نحو ممکن باید زنده نگه داشت. زیرا با وجود این نهاد، جامعه قادر است که در مواقع ضروری اختلافات سیاسی خود را به‌صورت مسالمت‌آمیز حل کند و این یکی از مهم‌ترین دستاوردهای بشر در حکومت‌داری عصر جدید است.
منظر بعدی، اهمیت پارلمان برای امید مردم است. در میان تمام نهادهای جدید حکومتی، فقط پارلمان است که به بهترین وجه می‌تواند بازتاب‌دهنده مطالبات و خواست‌های مردم حتی به‌صورت روزانه باشد. ضعیف‌ترین پارلمان‌ها نیز به علل گوناگون چاره‌ای ندارند جز اینکه چنین خواست‌هایی را بازتاب دهند. اصولاً حاکم بودن مفهوم و منطق رأی‌گیری برای حضور در پارلمان، نمایندگان را مجبور می‌کند که تا حد شایستگی خودشان به خواست‌های مردم توجه کنند و در طول دوره 4 ساله مجلس، همواره در سخنرانی‌های پیش از دستور یا موارد دیگر به این مطالبات اشاره کنند.
وجه دیگر مجلس بویژه برای وضعیت امروز ایران، ضرورت و اهمیت وجود یک مجلس با پشتوانه مردم برای پیشبرد سیاست‌های کلی نظام بویژه در تعامل با نظام جهانی است. این وجهی است که در شرایط کنونی بیش از بقیه امور برجسته شده است. به قول آقای ظریف ممکن است برخی از ما دلخوری‌هایی در مورد انتخابات داشته باشیم، حتماً هم ما ترجیح دیگری داشتیم، شاید فکر می‌کردیم که اگر افراد بیشتری تأیید صلاحیت می‌شدند، مردم حضور و انتخاب بیشتری داشتند اما امروز زمان این بحث نیست. یا به قول آقای روحانی یک راه برای ایستادن مقابل امریکا، حضور در انتخابات دوم اسفند است. البته مجلس با پشتوانه قوی‌تر، توانایی بیشتری برای پیشبرد اهداف خود در قانون‌گذاری و نظارت نیز خواهد داشت.
وجه بسیار مهم‌تر این است که مجلس و نمایندگان آن باید بازتاب‌دهنده خواست اکثریت جامعه باشند. بنابراین اگر بخش مهمی از مردم نسبت به انتخابات بی‌تفاوت باشند، نمایندگان انتخاب شده به جای آنکه بازتاب‌دهنده خواست اکثریت شوند، مطالبات اقلیت را پیگیری خواهند کرد.
با این ملاحظات به‌نظر می‌رسد که مشارکت و حضور مؤثر انتخاباتی یک وظیفه سیاسی و مدنی است. ولی پرسش این است که به چه کسانی باید رأی داد؟ اگرچه وظیفه رسانه‌ها و روزنامه این نیست که به مردم بگوید به چه فرد خاصی رأی دهند یا ندهند ولی بحث درباره کلیات و بدون اشاره به نامزدهای خاص می‌تواند به فهم انتخاباتی ما کمک کند. رأی دادن در حوزه‌های تک‌نماینده با حوزه‌ای مثل تهران که 30 نماینده دارد، تفاوت زیادی دارد. مردم عادی می‌توانند میان دو یا چند نفر از نامزدهای موجود در یک حوزه تک‌نماینده یکی را که بهتر می‌دانند بر دیگری ترجیح دهند. ولی در حوزه تهران و برخی از شهرهای بزرگ، طبعاً چنین شناختی ممکن نیست. حتی برای افراد کنشگر که بسیاری از فعالان سیاسی را می‌شناسند، انتخاب 30 نفر عملی سخت و حتی غیرممکن است. از این‌رو باید شیوه دیگری را برای انتخاب برگزید. باید اعتبار احزاب و گروه‌هایی را که معرفی‌کننده نامزد هستند ملاک ارزیابی قرار داد. در حقیقت باید و در اصل به مرجع معرفی‌کننده رأی داد و البته این مرجع باید خیلی روشن و صریح تحلیل خود را از وضعیت عمومی کشور و اولویت‌های جامعه و نیز راه‌های برون‌رفت از این مشکل را برای مردم گفته باشد. این کار نیز باید در سال‌ها و ماه‌های گذشته انجام شده باشد.


آدرس مطلب http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7284/1/536671/0
ارسال دیدگاه
  • ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
  • دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
  • از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
  • دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
captcha
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
ویژه نامه ها