چرا تورم تولید کننده منفی شد؟
منتظرش بودیم
اسدالله رضایی
معاون شاخص قیمت مرکز آمار ایران
تازه ترین آمارهای مربوط به تورم تولیدکننده نشان می دهد که روند این شاخص نزولی است. این به چه معنا است؟ اگر بخواهیم تعریف بسیار ساده ای از تورم تولیدکننده بیان کنیم باید بگوییم، قیمتی که از این طریق برای محاسبه تورم پیشبینی میشود، قیمت در کارخانه و قیمت تمام شده کالاها و خدمات تولیدی است. چون این کالاها وارد بازار مصرف میشوند، همواره بهگونهای بوده که این تورم با وقفهای به تورم اصلی، یعنی تورم مصرف کننده، منتقل میشود. در مواقعی که با نوسانات نرخ ارز مواجه بودیم و جهش قیمتها اتفاق میافتاد، ابتدا تورم تولیدکننده بود که به این نوسانات، واکنش نشان داد و قیمتها افزایش پیدا کرد سپس با وقفه زمانی، این تورم به مصرف کننده، منتقل شد، بههمین دلیل، به آن تورم پیش نگر گفته میشود. هماکنون نرخ تورم فصلی تولیدکننده 3/0 کاهش یافته است، یعنی در فصل گذشته، به اندازه 3/0 درصد قیمتها کاهش پیدا کرده است و پیشبینی میشود، شتاب افزایش نرخ تورم نسبت به دورههای قبلی کندتر شود. از طرفی، تورم نقطهای 2/25 درصد اعلام شده که نسبت به دوره قبل روند کاهشی داشته است. یعنی 4/49 درصد تورم نقطه به نقطه تابستان سالجاری بوده، در پاییز به 2/25 درصد رسیده که کاهش قابل تأملی است و البته کاهش تورم نقطهای در کاهش تورم مصرفکننده هم نمایان بود که با فاصله زمانی نسبت به تولیدکننده خود را نشان داد. به عبارت دیگر، کاهش تورم تولیدکننده از بهار آغاز شد که از 69 به 49 رسید و روند کاهشی مصرفکننده هم تقریباً از همان حوالی آغاز شد که همچنان ادامه دارد و پیشبینی میشود در دوره بعد هم این اتفاق تکرار شود. البته شیب کاهش قدری کمتر شده است، به این دلیل که در شرایطی که اقتصاد با شوک مواجه میشود، رشد قیمتها تا حدی ادامه دارد و پس از آن اشباع میشود. دلیل دیگر آن به فرمول محاسبه تورم برمیگردد. در واقع تورم نقطهای این گونه محاسبه میشود که قیمتها در این دوره با مدت مشابه سال قبل مقایسه میشود. بهعنوان مثال، در سال 97 که با افزایش قیمت ارز مواجه بودیم، به تبع آن قیمتها هم افزایش پیدا کرد، پس شاخص تورم نقطهبهنقطه در تابستان 97 به نسبت تابستان 96 افزایش چشمگیری داشت. حال همین شاخص در تابستان 98 با تابستان 97 قیاس شد که عدد کمتری را نشان میدهد. این یعنی ما همچنان با افزایش قیمتها رو به رو بودهایم، اما با شتاب کمتری. به همین دلیل است که گفته میشود اگر در دوره افزایش قیمت داشته باشیم، حتماً در دوره بعد نرخ تورم کاهش مییابد. در نتیجه با این روند، منتظر کاهش نرخ تورم بودیم، مگر آنکه دوباره شوک جدیدی به اقتصاد وارد میشد که اینگونه نشد. از طرفی با توجه به اینکه ماههای پایانی سال را سپری میکنیم، پیشبینی میشود بهدلیل فشار تقاضا این روند متوقف شود و مجدد نرخ تورم افزایش یابد، اما در کل استمرار روند کاهشی تورم ادامه مییابد، به همان دلایلی که در سطور ابتدایی متن مطرح شد. در نهایت پیشبینی میشود تورم ماهانه در اسفند و فروردین افزایش یابد، اما به گونهای نیست که نرخ تورم نقطهای و سالانه را صعودی کند. بهعنوان مثال در اسفند 97 نرخ تورم ماهانه 9/3 و در فروردین 97/ 4 بود که اعداد بسیار بزرگی هستند در حالی که همین اعداد در دی و بهمن همان سال 9/1 و 2 را تجربه کرده بودند.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه